Kripta ispod milanske bolnice Ospedale Maggiore (Ca’ Granda) skriva posmrtne ostatke oko 10.000 pacijenata koji su tu sahranjivani između 1637. i 1693. godine.
Izvor: Foto: Pixabay/Ilustracija
Analiza pronađenih kostiju, koja je intenzivirana u posljednjoj deceniji, otkriva teške životne uslove, bolesne ljude i neočekivane tragove iz davne prošlosti.
Ca’ Granda, osnovana sredinom 15. vijeka, bila je prva sekularna bolnica u Evropi i brinula se o najsiromašnijima bez obzira na njihovo porijeklo, vjeru ili socijalni status.
Ispod nje je izgrađena velika kripta sa 14 komora. Tijela umrlih su spuštana kroz otvore u velike jame i ostavljana u komorama. Kada bi se prostor napunio, zatvarali bi ga.
Arheolozi i bioarheolozi sa Univerziteta u Milanu započeli su iskopavanja 2018. godine (priprema je počela 2010.). Analizom više od 300.000 kostiju od oko dva miliona pronađenih, naučnici su rekonstruisali zdravstveni i prehrambeni profil bolesnika – i pronašli znakove neuhranjenosti, infekcija, tragove hirurških zahvata i tragove teških metala poput olova i žive, koji su korišćeni za (nadri)lečenje.
Šta je utvrdila analiza?
Zanimljiv je i nalaz tragova hrane. U zubnom plaku identifikovani su pšenica, ječam, riža, ali i skrob krompira, što pokazuje rani uticaj namirnica Novog svijeta. Otkrivene su i spore preslice – biljke koja je u velikim količinama otrovna, a povezana je s očajem zbog gladi.
Analize kostiju otkrile su tragove koke i kanabisa, što ukazuje na upotrebu psihoaktivnih biljaka u terapiji ili drugim okolnostima. Svi pomenuti nalazi pomažu da se razumije praksa liječenja u bolnici i napravi lista dostupnih supstanci u 17. vijeku.
Ispod kostura pronađeno je pet zlatnih kovanica iz Venecije, Španije i Francuske, starih oko 400 godina. Istraživači pretpostavljaju da je novac progutao trgovac kako bi ga sakrio od krađe, jer su pacijenti skidali odjeću prije liječenja u bolnici.
Visoka vlažnost, poplave i loša ventilacija otežavali su raspadanje tijela pokojnika – smrad je bio jak, a časne sestre su znale da gube svijest.
To je dovelo do zatvaranja kripte 1693. godine, a novo groblje otvoreno je 1697. pod nazivom Rotonda della Besana.
Forenzički stručnjaci i antropolozi kažu da mjesta kao što je Ca’ Granda daju rijetku i cjelovitu sliku života običnih ljudi u ranom modernom periodu – bolesnika, radnika i sirotinje, a čije su sudbine često izostale iz tradicionalnih istorijskih narativa, koji su se uglavnom bavili važnim političkim događajima, piše New York Times.
